Ceisteanna Coitianta

Ceisteanna Coitianta

Tá freagraí anseo ar chuid de na ceisteanna is coitianta a chuirtear faoin tionscadal agus faoi shoilse LED.

Tá gach uile chomhairle cathrach agus contae ag cur isteach soilse nua atá tíosach ar fhuinneamh, ar bhonn córasach. Tá aon chomhairle agus fiche rannpháirteach sa Tionscadal Éifeachtúlacht Fuinnimh Soilse Poiblí seo.
Tá liosta de na contaetha rannpháirteacha anseo  

Beidh suíomh gréasáin ag gach tionscadal réigiúnach, sa chaoi go gcuirfear an scéal is déanaí ar fáil faoin réigiún sin. Tá mionsonraí ar fáil anseo. 

Is in 2022 a tosaíodh ar an tionscadal agus beidh roinnt blianta i gceist lena chríochnú.

Táthar ag tabhairt faoi ar bhonn céimnithe, agus tús á chur ar a sheal i ngach réigiún.

Nuair a bheifear i mbun oibre i réigiú, déanfar an t-iarfheistiú a leathadh amach contae ar chontae.

Tá trí ghné i gceist le buntáistí an tionscadail, mar atá aeráid, costas agus cáilíocht.

Ní chaitheann soilse LED ach leathchuid an fhuinnimh a chaitheann soilse poiblí traidisiúnta, agus is féidir iad a dhorchú ag amanna faoi leith, rud a chruthaíonn éifeachtúlacht bhreise 7% go 26%. Is ionann laghdú ar úsáid fuinnimh agus laghdú ar astaíochtaí dochracha CO2. 

Nuair a laghdaítear úsáid fuinnimh, is amhlaidh a laghdaítear costas fuinnimh. Beidh laghdú measta 50% ar chostas fuinneamh na n-údarás áitiúil. Lena chois sin, maireann bolgáin LED suas le 20 bliain agus meastar mar sin go mbeidh laghdú 60% ar chostais chothabhála a bhaineann le haonaid solais a athshocrú go leanúnach.

Tá feabhsú ar an teicneolaíocht LED rud a chiallíonn gur fearr an timpeallacht fhísiúil a chruthaíonn soilse LED, is fearr chomh maith an tsábháilteacht phoiblí agus is lú an truailliú solais a bhíonn ann.

I ngeall ar an gcur chuige réigiúnach atá i gceist sa Tionscadal Éifeachtúlacht Fuinnimh Soilse Poiblí, beidh barainneacht scála ann, comhleanúnachas sa chur chuige agus sna caighdeáin agus éifeachtúlacht níos fearr don tseirbhís phoiblí.

Cuireann an tionscadal deis ar fáil freisin chun eolas a bhailiú faoi bhainistiú sócmhainní chun an gréasán soilse poiblí a bhainistiú níos fearr.

Is iondúil go gcuirtear síos ar thruailliú solais mar aon tionchar dochrach ag solas saorga ar dhaoine, ar ainmhithe nó ar an timpeallacht.

Maidir le daoine, is ionann na tionchair sin agus róshoilsiú na spéire san oíche i gcathracha agus thart timpeall orthu, nó cur isteach ar an gcodladh san áit gur cuireadh solas lasmuigh i ndrocháit timpeall ar thithe cónaí. Bíonn foinsí solais nadúrtha á n-úsáid ag ainmhithe lena mbealach a dhéanamh, agus mar sin is féidir go scanrófaí iad go gcuirfí ar seachrán iad i ngeall ar an soilisú saorga.

I gcomparáid le foinsí solais traidisiúnta, cuireann soilse LED deis ar fáil laghdú a dhéanamh ar thionchair dhochracha na gcóras reatha soilsithe.

Bíonn réimse optaicí in úsáid sna teicneolaíochtaí LED don soilsiú lasmuigh agus don rialú solais, rud a chiallaíonn gur féidir an solas a dhíriú san áit gur riachtanach é amháin, rud a laghdaíonn an truailliú solais.

Chomh maith leis sin, i ngeall ar chumasc den LED agus teicneolaíochtaí inoiriúnaithe monatóireachta agus dorchaithe, laghdaítear arís an truailliú solais.

Tá treoir chuimsitheach arna forbairt ag earnáil na n-údarás poiblí maidir leis an gcleachtas is fearr a chur i bhfeidhm ar iarfheistiú soilse LED. Tá treoir san áireamh faoin truailliú solais a laghdú agus faoi dhath-theocht an tsolais agus tá sin á leanúint ag gach conraitheoir. Tá an treoir ar fáil anseo. 

Is cuid thábhachtach den dearadh soilse sráide é an dath-theocht a roghnú, agus bíonn sé ag brath ar cheantar an fheidhmithe agus ar roghanna difriúla. Ní mór breithniú a dhéanamh ar na critéir a leanas chun dath-theocht a roghnú: 

  • cineálacha agus rangú na mbóithre
  • lucht úsáidte na mbóithre
  • ceantair ar mó an líon coisithe iontu
  • foirgnimh stairiúla
  • aithint aghaidheanna
  • ceantair faoi chaomhnú
  • ceantair chónaí
  • limistéir Páirceanna Náisiúnta
  • an geilleagar oíche
  • riosca coiriúlachta, sábháilteacht agus slándáil
  • an tírdhreach, leithéidí páirceanna, gairdíní agus aibhneacha.

Is ionann CCT nó ‘Dath-Theocht Comhchoibhneasach’ agus tomhas ar dhath an tsolais a chuirtear amach. Is ina gceilvíní (K) a luaitear an dath-theocht, arna thomhas ar scála uimhrithe. 

Déanfar breithniú ar na critéir seo sa chinneadh ar an dath-theocht, ach leanfar an treoir seo a leanas, go ginearálta:

  • Moltar c.3,000K mar dhath-theocht in eastáit tithíochta, i lonnaíochtaí faoin tuath agus i limistéir choisíochta, i bhfianaise thionchar an tsolais ar an rithim laethúil.
  • Sa chás go bhfuil imní ar údarás áitiúil faoi iompar frithshóisialta in eastáit tithíochta, moltar c.4,000K mar dhath-theocht.
  • Moltar CCT c.3,000 thart timpeall ar fhoirgnimh stairiúla agus seanlimistéir lár na gcathracha, chun maisiú a dhéanamh ar ghné stairiúil na bhfoirgneamh. 
  • Moltar CCT 2,700K i limistéir Páirceanna Náisiúnta agus limistéir chaomhnaithe na n-ialtóg. Mar sin féin, déanfar breithniú ar gach scéim ina haonar ón taobh seo de.
  • Moltar CCT 3,000K i limistéir eile de réir BS 5489-1:2013 mura luann an t-údarás áitiúil a mhalairt.
  • Maidir le rianta trasnaithe na gcoisithe, beidh difear idir CCT na solas LED ansin agus an ceantar mórthimpeall orthu. Mar shampla, sa chás gur CCT 4,000K atá ar dhromchla an bhóthair, beidh CCT 3,000K i bhfeidhm ar na rianta trasnaithe chun codarsnacht a chruthú, nó vice versa.
  • Roghnófar an CCT don chóras náisiúnta bóithre de réir DN-LHT-03038 Lúnasa 2018: Dearadh Soilse Bóthair don Chóras Bóithre Náisiúnta.

Cloífidh conraitheoirí leis na riachtanais maidir le déine dallta a rátáil a dtugtar mionsonraí fúthu in DN-LHT-03038: Dearadh Soilse Bóthair don Chóras Bóithre Náisiúnta do gach saghas crios timpeallachta.

Ní mór do chonraitheoirí a bheidh i mbun an tionscnaimh iarfheistithe breithniú a dhéanamh faoi seo, dalladh breise a sheachaint, agus breithniú a dhéanamh faoi sciatha frithdhallta.

Tá. Tá an tionscadal deartha i bhfianaise an bhonneagair reatha don soilsiú poiblí agus is beag an cur isteach a bheidh air sin seachas aonaid solais a chur isteach agus bail a chur ar aon ní atá lochtach.

Roimh an tús, socróidh gach údarás áitiúil, mar an t-údarás pleanála, cé acu atá an tionscadal i gcomhréir leis na riachtanais reachtúla atá leagtha amach sa Treoir Ghnáthóg (92/43/EEC) agus an Treoir Éan (2009/147/EC). Leagtar amach sna Treoracha seo an creat maidir le caomhnú, cosaint agus bainistiú na ngnáthóg, na n-éan agus flóra ‘s fána tábhachtach spéisiúil ar ghréasán Natura 2000 na n-ionad a bhfuil cuspóirí sainiúla caomhnaithe acu.

Tá. Tá an tionscadal deartha i bhfianaise an bhonneagair reatha don soilsiú poiblí agus is beag an cur isteach a bheidh air sin seachas aonaid solais a chur isteach agus bail a chur ar aon ní atá lochtach. Tá sonraíocht na n-aonad solais de réir an chleachtais idirnáisiúnta is fearr agus treoirlínte IPL (Institiúid na nGairmithe Solais).

Ní dhéanfar iarfheistiú ach ar shoilse poiblí atá ann cheana. Is féidir go mbeidh bearradh crann nó fásra i gceist le go gcuirfear isteach na haonaid solais nó lena a chinntiú go mbeidh na soilse ar obair ar dhícheall éifeachta.

Roimh an tús, socróidh gach údarás áitiúil, mar an t-údarás pleanála, cé acu atá an tionscadal i gcomhréir leis na riachtanais reachtúla atá leagtha amach sa Treoir Ghnáthóg (92/43/EEC) agus an Treoir Éan (2009/147/EC), ar ionann iad agus an bonn reachtúil ar a sanntar na limistéir faoi chaomhnú speisialta (SACanna). 

Leagtar amach sna Treoracha seo an creat maidir le caomhnú, cosaint agus bainistiú na ngnáthóg, na n-éan agus flóra ‘s fána tábhachtach spéisiúil ar ghréasán Natura 2000 na n-ionad a bhfuil cuspóirí sainiúla caomhnaithe acu.

Cuirfidh an tionscadal aonaid LED in áit na n-aonad atá ansin faoi láthair, agus is faide a mhairfidh siad siúd. An chuid a bhainfear amach, déanfar iad sin a phróiseáil de réir phlean bainistithe dramhaíola don tionscadal i ngach ceantar faoi leith.

Níl sé i gceist ag an tionscadal seo ach aonaid solais LED a chur in áit na n-aonad reatha agus beifear ag tabhairt aird speisialta ar dhearadh na LEDanna i limistéir spéartha dorcha. 

Is fusa aonaid LED a threorú agus is lú an sonas a chuirtear amú. Tá deis leo chomh maith ar shoilse a bhearradh agus a dhorchú, rud a laghdaíonn an leibhéal solais.